Gerrit van Faassen & Klazina Hermina Hoekman
Gerrit
is geboren op 13-11-1905 in Lutten en overleden op 22-10-1990 in Heemse
zoon van Roelof van Faassen en Zwaantje Kelder
Klazina Hermina
is geboren op 24-09-1910 in Ane en overleden op 19-06-1995 in Hardenberg
dochter van Gerrit Hoekman en Alberdina Assen
Zij trouwden op 04-05-1934 in Hardenberg.
Geboorteakte Klazina Hermina Hoekman
Geboorteakte Gerrit van Faassen
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
De tweede wereldoorlog – De slag om de Grebbeberg
“Is een verloren slag automatisch een zinloze slag? Wij menen van niet. Het Derde Rijk verdween niet zomaar. Dat stond als een huis. Het moest steen voor steen gesloopt worden. Veel volkeren en mensen zijn opgestaan en hebben hun steentje daaraan bijgedragen. In de meidagen van 1940 kwam aan de Grebbe een deel van de Nederlandse bijdrage tot stand. Het was natuurlijk een bescheiden bijdrage in een groot geheel. De oorlogsmachine van de Duitsers liep hier schade op. Onze soldaten op de Grebbeberg verdienen daarvoor onze dankbaarheid en ons respect. Tot in lengte van dagen…”
(Bron: http://www.grebbeberg.nl)
Mobilisatie augustus 1939
In augustus 1939 werd er een landelijk mobilisatiebevel uitgevaardigd.
Oproep: Algemeene mobilisatie 1939
Dus ook voor Gerrit, 33 jaar oud. Hij moest zijn vrouw Sina, bijna 29 jaar en de kinderen, een dochter van 3 jaar en 4 mnd, een zoontje van net 2 jaar en hun derde kindje, een dochtertje van nog geen half jaar oud, achterlaten, om zich per trein naar de kazerne te begeven waar hij zicht moest melden. Ook het boerderijtje, waar ze zo hard aan werkten, moest hij achter laten, zodat zijn vrouw er alleen voor stond. Zonder te weten voor hoe lang hij weg zou blijven.
De Vechtstreek – streekkrant 2 september 1939:
– Hardenberg. De Mobilisatie.
“Wat reeds eenige dagen was verwacht, geschiedde maandagmiddag (28 augustus 1939): het mobilisatiebevel werd uitgevaardigd. Dadelijk, nadat per radio deze mededeeling was gedaan, werd het huis ontvloden en begaf men zich in de richting van het gemeentehuis, wel wetende dat daar onmiddellijk die maatregelen zouden worden genomen, welke een gevolg zijn van het mobilisatiebevel. Het duurde nog al even alvorens ten stadhuize het officiële telegram was ontvangen. Het publiek besprak den internationalen toestand en waagde allerlei gissingen. Eindelijk verschenen de verschillende publicaties op het aanplakbord. Bewust van den diepen ernst van het ogenblik, aanvaardde men den toestand met de noodige kalmte. Van zenuwachtigheid was niet het minst te bespeuren, niettegenstaande er velen waren die zelf of van wien een der huisgenooten den volgenden dag onder de wapenen moest komen. Langzamerhand verspreidde de menigte zich weer om op andere plaatsen groepjes te vormen die bijna tot het middernachtelijk uur den internationalen toestand bespraken. Dinsdagmorgen was er al weer vroeg een bijzondere drukte waar te nemen. Veel dienstplichtigen moesten nu huis en haard verlaten en werden door familieleden en vrienden naar het station gebracht. Alles verliep uiterst ordelijk.”
Gerrit tijdens het vervullen van zijn dienstplicht.
Van links naar recht: Gerrit, Jan Hendrik Pullen, onbekend. Zittend: Roelof Slotman
Gerrit diende bij het 1-III-19 RI – Het verslag over het aandeel van dit regiment tijdens de slag om de Grebbeberg in mei 1940:
1ste compagnie van het 3de bataljon van de 19de regiments infanterie, op 11, 12 en 13 mei 1940 in Achterberg tijdens de slag om de Grebbeberg:
19 RI was met het 1ste en 3de bataljon gelegerd in de streek meteen ten Noorden van Achterberg op enkele kilometers van de Grebbeberg.
Vanuit het Zuiden gerekend het 3de bataljon, vervolgens het 1ste.
Kaart met de positie 1-III-19 RI (bij het rode sterretje). Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Van het 3e bataljon, waartoe Gerrit behoorde, lag de 1ste compagnie het meest zuidelijk met ten noorden daarvan de 3de compagnie en de 2de compagnie weer ten noorden daarvan.
Drie secties van die 1ste compagnie lagen in de frontlijn, de eerste verdedigingslijn, die de Duitsers zouden ontmoeten. Ze lagen met hun stellingen naar het oosten gericht. Voor dit stellinggedeelte strekte zich een grote inundatie (=onder water gezet gebied) uit, die directe dekking gaf. Ten zuiden hiervan, voor de Grebbeberg, kon geen inundatie worden gesteld, omdat het water van de Rijn daarvoor te laag stond en het gemaal dat dit probleem moest oplossen nog niet klaar was. Dat was ook de reden voor de Duitse aanval juist bij de Grebbeberg.
De stellingen van III-19 RI bestonden uit versterkingen van hout en grond, verbonden door loopgraven, hier en daar afgewisseld door stevige, gietijzeren kazematten (=bunkers).
Op 10 mei kwam ’s nachts om 0.30 uur het alarm met de opdracht dat de troepen zich gereed moesten maken om de stellingen te betrekken.
Op 11 mei vroeg vielen de SS-ers (op 11 en 12 mei werden SS troepen ingezet, op de 13e ook gewone Wehrmacht-soldaten) de voorposten voor de Grebbeberg -tussen Wageningen en de Grebbeberg- aan. Daarbij werd ook artillerievuur gelegd op de verdedigers van de Berg zelf, aan de westzijde van de Grebbe, om hen te dwingen gedekt te blijven. Daarbij kwamen ook granaten noordelijker terecht in het vak van III-19 RI.
Tegen de avond had de SS de voorposten overmeesterd en stond men vlak voor de Grebbe, dicht bij de opgang naar de Berg.
De volgende dag -12 mei- rond het middaguur drongen de SS-ers door de frontlijn onderaan de Grebbeberg en vochten zich een weg naar boven, de Berg op. Tegelijkertijd vielen andere SS-ers het gebied meteen ten Noorden van de Berg aan. Troepen, die daar waren gelegerd, trokken zich -vaak zonder bevel- terug, zodat tegen de avond III-19 RI in de eerste lijn kwam te liggen. De Duitsers bedreigden hen vanuit het zuiden.
Daarom kreeg III-19 RI rond 22.30 uur bevel ‘front-zuid’ te maken, d.w.z. dat de compagnieën van dit bataljon hun opstellingen met front-oost deels verlieten en nieuwe posities -front-zuid- innamen op de opmarsroute van de Duitsers. Dat gaf een eerste knauw aan het, tot dan toe, hoge moreel. Het verlaten van de oude, toch redelijk goed geprepareerde opstellingen voor de nieuwe, geïmproviseerde, die soms weinig dekking en/of schootsveld boden, werd als een klap ervaren.
Intussen nam de zenuwachtigheid toe. Dat had te maken met wat zich zuidelijker, op de Grebbeberg, afspeelde. Toenemend artillerievuur, lichtsignalen, die eerst op de Grebbeberg werden gezien en die dichterbij kwamen, verhalen van terugtrekkende militairen enz.
Op bepaalde plaatsen brak paniek uit, wat zelfs leidde tot onderlinge schietpartijen, waarbij slachtoffers vielen. Bepaalde onderdelen trokken zich (tijdelijk) terug, terwijl ook duidelijk werd dat Duitse patrouilles in het vak infiltreerden. Kortom: Er moet een angstige sfeer zijn geweest, waarbij alles zich ook nog eens in het donker afspeelde. Dit zal voornamelijk zijn gebeurd bij de 1ste compagnie, van Gerrit, die immers het dichtst bij de Duitsers lag.
In de vroege morgen van Tweede Pinksterdag, de 13de mei, trokken 4 nieuwe Nederlandse bataljons door het vak van 19 RI naar het Zuidoosten, de Duitsers tegemoet, om door een tegenaanval hen weer van de Grebbeberg te verjagen. Tijdens die ‘doormars’ nam III-19 RI, om plaats te maken, zijn oude opstelling met ‘front-oost’ weer in. De tegenaanval liep op een drama uit. Dit vooral als gevolg van Duits artillerievuur en vliegtuiginzet. Met daarnaast het feit dat de Duitsers juist in hun richting oprukten zodat een z.g. ontmoetingsgevecht ontstond. De terug vluchtende militairen kwamen opnieuw in het vak van 19 RI (eerst in dat van III–19 RI) terecht. Daarbij veel militairen van 19 RI meeslepend. De 3de compagnie heeft toen nog de meeste weerstand geboden, maar ook deze eenheid kon niet lang op zijn plaats blijven en heeft zich teruggetrokken. De Duitse troepen, die hier werden ingezet, waren opnieuw SS-eenheden.
Die terugtocht ging richting Noordwest.
Delen van III-19 RI is vanaf later op de middag door de legerleiding nog ingezet bij het vormen van een nieuwe weerstandslijn tegen de Duitsers, Zuidwest van Veenendaal. In de vroege morgen van de 14de kwam echter het bevel tot terugtrekken op de Hollandse Waterlinie.
Die terugtocht is net als de ervaringen van de laatste twee nachten en de tussenliggende dag nogal traumatisch geweest.
Sommigen -waaronder Gerrit- slaagden er in aan de Duitsers te ontsnappen.
Vele anderen waren minder gelukkig.
We mogen aannemen dat Gerrit zich met luitenant van Dijk heeft teruggetrokken of zich in elk geval ergens bij hem heeft aangesloten. Zeker is dat ze zich later allebei in Hazerswoude zullen hebben bevonden.
Verslag van 2de luitenant W.P.J.M. van Dijk:
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Met dank aan dhr. H. Groenman van Stichting De Greb, voor zijn vriendelijke correspondentie en voor het verslag van luitenant van Dijk, de omschrijving van de meidagen in Achterberg en de bijbehorende kaart.
In de kranten, waaronder het Utrechts Volksblad van 20 mei 1940 stonden de namen vermeld van diegenen die de strijd overleefd hadden:
Utrechts Volksblad 20-5-1940
Zo weinig hij over de korte maar hevige strijd in de meidagen in 1940 los heeft gelaten, zo groot moet de impact hierdoor op zijn verdere leven zijn geweest.
Gerrit van Faassen 13 november 1905 – 22 oktober 1990
Rust nu maar uit, je hebt je strijd gestreden.
Je hebt het als een moedig mens gedaan.
Wie kan begrijpen, hoe je hebt geleden
en wie kan voelen wat jij hebt doorstaan?
Op 4 mei herdenken we, niet alleen hen die sneuvelden maar ook hen die de pijnlijke herinneringen de rest van hun leven met zich meedroegen.
Op 5 mei vieren we onze vrijheid met dank aan hen!
Familiair 